مرزها را پشت‌سر گذاشته و از آب گذشته‌اند و امروز سر سفره ایرانی‌ها نشسته‌اند. سال‌های دور تخم‌مرغ‌های از آب گذشته به ایران رسیدند و حالا دیگر ادعای بومی‌‌بودن، می‌کنند. ذرت و کنجاله سویا هم از آب گذشته‌اند تا خوراک‌شان شوند. گاهی روزگار بر مرغ‌ها سخت می‌گذرد که چشمشان را دوخته‌اند به واردات برای خوراک‌شان. خوراکی که باید گوشت شود به جان‌شان و بازار پسندشان کند. عروسی باشد یا عزا برایشان فرقی ندارد، کنار پلو می‌نشینند به نظاره ماجرا اما قیمت نهاده و هزینه‌های جانبی که بالا بکشد برایشان توفیر می‌کند.

قیمت نهاده و هزینه‌ها از جمله جوجه یکروزه که بالا می‌رود درنهایت قیمت مرغ هم بالا می‌کشد در گرماگرم بازار. برای سلامت‌شان هم گاهاً وابسته‌اند به داروها و واکسن‌هایی که از راه دور می‌رسند به مرغداری‌ها. باید سلامت‌شان تضمین شود برای رفتن پشت ویترین مرغ‌فروشی‌ها. ناز و ادایشان زیاد است، بالاخره فرنگی‌اند و هنوز هم برخی اسباب قروفر و زندگی‌شان از همان فرنگ می‌آید. ناز و ادایشان کم از خودروی ملی ندارد شاید هم به همان میزان وابسته به واردات.

اما این روزها صنعت طیور با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کند که لازم است وزارت جهاد کشاورزی به این موضوعات ورود کند تا این صنعت بیش از این دچار آسیب نشود.

تامین پایدار نهاده‌ها:

شرایط ژئوپولوتیکی، جغرافیایی، هوای گرم و خشک کشور، کمبود منابع آبی (کمبود بارش‌ها)، نبود تجهیزات به روز کشاورزی و عدم دسترسی به فناوری‌های روز دنیا باعث شده که در چند سال گذشته هر از گاهی تامین نهاده‎‌های دامی با مشکلاتی مواجه شود که برای از بین بردن این مشکلات و چالش‌ها مسئولان به فکر واردات نهاده‌های افتاد‌ه‌اند که این سهم واردات به گفته کارشناسان حدود ۹۰ درصد است.

در یکسال آخر دولت سیزدهم با تهاتری که بین نفت و نهاده‌های دامی با برخی کشورها صورت گرفت مشکلات و نوسانات این حوزه کاهش پیدا کرده بود اما اخیراً تولیدکنندگان خوراک و مرغداران از افزایش زمان تحویل نهاده‌های خریداری شده گلایه‌های دارند که وزارت جهاد کشاورزی باید به این موضوع ورود کند علاوه بر ثابت نگه داشتن قیمت نهاده‌ها به ویژه ذرت که در چند روز گذشته دچار نوسان شده است به فکر تامین به موقع این نهاده‌ها باشد چون با فرارسیدن فصل سرد سال و افزایش جوجه‌ریزی‌ها ممکن است چالش‌های در این زمینه ایجاد شود.

به تعادل رساندن قیمت جوجه یکروزه

حداقل از ابتدای سال تاکنون میانگین قیمت جوجه یکروزه حدود 25 هزار تومان بوده است، با توجه به اینکه انجمن جوجه یکروزه قیمت 20 هزار تومان را برای این محصول قبول دارد با یک حساب سرانگشتی با جوجه‌ریزی‌های انجام شده مشخص می‌شود که یک عدد هنگفتی گران فروشی رخ داده و لازم است وزیر جهاد کشاورزی شخصا به این موضوع ورود کند و دستورات لازم برای ثبات رسیدن قیمت جوجه را صادر کند.

حل مشکل کمبود نقدینگی واحدهای تولیدی

در دولت سیزدهم سیاست‌‌‌های انقباضی دولت برای کنترل نقدینگی و تورم و همچنین جراحی اقتصادی و حذف ارز 4200 تومانی و تبدیل آن به 28 هزار 500 تومان حجم نقدینگی فعالان صنعت دام و طیور برای خرید نهاده‌های مورد نیاز خود را به شدت افزایش داد، در مقطعی که ارز یارانه‌ای حذف شد حداقل قیمت خوراک 7 برابر افزایش پیدا کرد این درحالی بود که قیمت مرغ تنها 2/2 درصد افزایش پیدا کرد که این موضوع باعث شده که تولیدکنندگان خوراک و مرغداران با چالش‌های جدی روبه‌رو شوند که در همین راستا به نظر می‌رسد دولت و وزارت جهاد کشاورزی باید ضمن رایزنی با برخی بانک‌ها از جمله بانک کشاورزی که متولی این بخش است به دنبال حل این مشکل تولیدکنندگان باشند.

قیمت‌گذاری دستوری

حداقل در 5 سال گذشته که ادبیات قیمت‌گذاری دستوری وارد صنعت طیور شده است تولید کنندگان این حوزه با مشکلات جدی از جمله عدم همخوانی قیمت تولید با عرضه مواجه شده‌اند، چون دولت ادعا دارد نهاده‌های مورد نیاز این صنعت را تامین می‌کند خود را محق در قیمت‌گذاری می‌داند. اگرچه وزیر جهاد کشاورزی در چندین گفت‌وگو با رسانه‌های رسمی کشور اعلام کرده این سیاست را قبول ندارد اما باید در عمل فکری به حال این وضعیت که تولیدکنندگان دچار آن شده‌اند شود.

تدوین تقویم تولید متناسب با نیاز مصرف و تقاضا و حذف واسطه‌ها

با آغاز فصل گرما تولید گوشت مرغ کاهش یافته و با شروع فصل سرما دوباره روند صعودی تولید آغاز می‌شود و در زمانی که تولید افزایش می‌یابد دولت و وزارت جهاد کشاورزی اقدامات لازم برای جمع‌آوری مرغ بیش بود تولیدی را انجام نمی‌دهد و یا اینکه به پشتیبانی امور دام دستور داده می‌شود تا از طریق اتحادیه‌ها اقدام به جمع آوری مازاد تولید کند که به دلیل عدم وجود نقدینگی لازم در این سازمان و الزام تولیدکنندگان برای تهاتر محصول خود با نهاده‌ها این اقدام هم مورد استقبال مرغداران حداقل قرار نمی‌گیرد، و یا  اینکه در زمان کمبود تولید مرغ و در سطح بازار بگیر و ببندها آغاز و معرفی تولیدکنندگان به تعزیرات آغاز می‌شود که این موارد همگی نشانگر عدم برنامه‌ریزی مناسب برای بخش تولید است.

به دلیل کمبود نقدینگی ناشی از ضرر و زیان طولانی‌مدت، سیاست انقباضی بانک‌ها، مرغداران برای خرید نهاده‌های مورد نیاز از جمله خوراک و جوجه یک‌روزه و پرداخت هزینه‌های کارگر و انرژی و واکسن و دارو معمولا به واسطه‌ها گرایش پیدا می‌کنند و برای فروش محصول نهایی خود نیز ناگزیر به فروش مدت‌دار به همین واسطه‌ها هستند. به طورکلی واسطه‌ها نقش پررنگی در فرآیند تولید و توزیع گوشت مرغ دارند که بخشی از هزینه‌های مرغداران مربوط به دریافتی این واسطه‌ها است.

به نظر می‌رسد برای این دو حوزه هم وزارت جهاد کشاورزی باید فکری جدی داشته باشد تا تولیدکنندگان بیش از این دچار ضرر و زیان نشوند.

مشکلاتی که سامانه‎‌ها در راه توزیع مرغ ایجاد می‌کنند

در چند سال اخیر با گسترش صنعت طیور بحث سامانه‌بازی‌ها از سوی دولت نیز افزایش پیدا کرده و فعالان بخش خصوصی را با چالش‌های جدی مواجه کرده است به باور فعالان صنعت طیور مسوولان بدون توجه به مشکلات تولیدکنندگان تنها بر اساس نیاز بازار سامانه‌های را ایجاد می‌کنند و  میزان درصد سهمیه‌‌‌ها را در آنها تعیین می‌‌‌کنند، ضمن اینکه نواقصی که در این سامانه وجود دارد نه‌تنها هیچ نقشی در کاهش التهابات بازار نداشته بلکه فعالان این صنعت را بسیار متضرر کرده است.